Za evro bez Unije
Pada podrška evropskoj integraciji, ali niko ne želi da napusti evro
Podrška evropskoj integraciji u zemljama EU pada izrazito od početka dužničke krize ali samo malo Evropljana, medju njima i Grka, htelo bi da napusti evro. To su glavni zaključci iz opsežnog istraživanja koje je sprovela američka agencija Pju Riserč Sentr (Pew Resarch Center PRC) u pet zemalja evrozone (Nemačka, Francuska, Italija, Španija i Grčka) i tri zemlje EU koje nisu članice evro-zone (V.Britanija, Češka i Poljska).
Ono što je počelo kao dužnička kriza preraslo u krizu poverenja u evropsku ekonomiju, u doprinos članstva u EU i evro-zoni, kao i u evro i tržišnu ekonomiju, dodaje se u zaključcima istraživanja. Izvan pesimističkog trenda ostala je samo Nemačka gde članstvo u EU smatra pozitivnim čak 65 procenata ispitanika tj. dva posto više nego u istom istraživanju 2009. Nasuprot tome, najviše je pao broj ljudi koji doprinos članstva u EU smatraju pozitivnim u Češkoj – sa 45 na 28 procenata, u Poljskoj sa 63 na 38, Španiji sa 67 na 54 i Francuskoj sa 54 na 48, dok je u V.Britaniji stabilan na oko 30 posto. Istovremeno, sve više je ljudi koji smatraju da je evropska integracija oslabila nacionalonu ekonomiju – i u tome vodi Češka, gdje to misli 59 procenata ispitanika (bilo 39 posto 2009.) To uverenje deli sada više od polovine ispitanika u Italiji, Španiji, Francuskoj, V.Britaniji. Nasuprot tome većina Nemaca, a i Poljaka, je uverena da članstvo u EU pomaže nacionalnoj privredi.
Istraživanje je otkrilo protivrečan pogled na evro. Većina ljudi u Francuskoj, Italiji i Španiji misli da jedinstvena valuta više škodi nego što koristi, suprotan pogled prevladjuje u Nemačkoj i, što je paradoksalno, u epicentru krize tj u Grčkoj, gde i posle pet godina recesije 46 posto ispitanika smatra da im je evro pomogao, a samo 26 posto da im je štetio. Istovremeno, svi su protiv odbacivanje evra. Najviše je takvih u Grčkoj (71 posto), ali za ostajanje u evrozoni je i 69 procenata Francuza, 66 posto Nemaca, 60 posto Španaca i 52 procenata Italijana. Nasuprot tome, 73 posto Britanaca, 62 procenata Čeha i 54 posto Poljaka je zadovoljno što njihova zemlja nema evro.
„Ironija je u tome što oni koji imaju evro hoće da ga zadrže“, komentariše istraživač PRC Brus Stouks (Bruce Stokes).
„Svesni su da bi korak natrag, tj ka ranijim valutama, bio korak u tamu“.
Predmet istraživanja je bila i međusobna nacionalna percepcija ispitanika. Za najradnije smatraju ispitanici iz sedam zemalja - Nemce, jedino Grci za sebe smatraju da su to oni. Zanimljivo je da Česi, Poljaci, Španci, Nemci i Birtanci, najmanje radnim smatraju upravo Grke koji, kao i Francuzi, misle da su to Italijani. Svi se slažu da je Nemačka najmanje korumpirana zemlja. Česi misle da je najkorumpiranija njihova zemlja, ali u tome nisu usamljeni – to misle za svoje zemlje i Poljaci, Grci, Italijani i Španci. Britanci, Nemci i Francuzi smatraju Italiju za najviše korumpiranu.
Najviše su kritični prema svojim premijerima Česi i Poljaci – njih 69 posto ocenjuju da oni loše rešavaju ekonomsku krizu, iznad 50 posto je taj postotak još i kod Grka i Španaca. Kod ostalih, većina ima pozitivan odnos prema premijerima. Angelom Merkel je zadovoljno 80 posto Nijemaca.
Istraživanje je otkrilo i osetno slabljenje vere u tržišnu ekonomiju. Najviše je oslabila u Italiji (sa 73 na 50 posto), u Španiji (sa 67 na 47) Poljskoj (sa 68 na 53), Britaniji (72 na 61) i Češkoj (sa 59 na 50 posto). U Grčkoj nije bilo promene, a izuzetak su Nemačka i Francuska gde je vera u tržište ojačala sa 65 na 69, odnosno sa 56 na 58 procenata.
