KO JE USTVARI ŽRTVENO JAGNJE?
Za neke nacije pad dolara može se posmatrati kao prilika za povećanje državne valute, dok za Sjedinjene Države pad dolara utiče na više cene u zemlji, potrošače, investitore i firme.
Zašto je Američki dolar pao tako nisko?
Dolar nastavlja da pada u odnosu na ostale glavne valute, jer SAD uvozi više nego što izvozi. To znači da dolar ide izvan Sjedinjenih Država, u inostranstvo. Previše evrodolara u Evropi (dolar u inostranstvu zove se evrodolar) čini američki dolar jeftinijim. Pad dolara znači pojeftinjenje američkih proizvoda, tako da će oni biti atraktivni za zemlje u inostranstvu. Spas za SAD je zahtev zemaljama u inostranstvu da plaćaju u američkim dolarima, tako da će kupci morati da zamene svoj novac u američku valutu da bi dobili proizvod, pa će SAD dobiti nazad evrodolar. Sve zvuči kao savršen plan da se izbegne nova kriza, ali pitanje je da li može američka ekonomija da se izbori sa najbrže rastućom ekonomijom na svetu, Kinom.
Američki dolar ide u i van zemlje, kada se akumulira negde - stvara devizno tržište. Stvaranje deviznog tržišta je rezultat trgovine. Američki dolar dospeva u Kinu kada SAD kupuje proizvode napravljene u Kini za svoje tržište. Ti vrtoglavi dvanaestocifreni iznosi uvoza iz Kine iznose 296,4 milijardi dolara samo u 2009. godini. Akumuliran dolar u Kini, umesto da sedi u bankama, kineske vlasti koriste za kupovinu američkih kamatonosnih državnih zapisa i obveznica sa različitim datumima dospeća. Izdavanjem takvih obveznica američka vlada pokušava da reši trenutne probleme, dok pravi problemi mogu da nastanu tek prilikom približavanja datuma dospeća. Na osnovu kamate, kineske vlasti uzimaju milione dolara dnevno od zapisa i obveznica.
Šta znači nizak dolar za američke potrošače i preduzeća?
U Sjedinjenim Državama cene na berzi, cene nafte, cene robe kao što su zlato, srebro i kukuruz su porasle. Stope hipoteke su potonule, zajedno sa prinosima na tržištu novca i CD-računima. Oštar pad dolara je povećao sumnje za globalni rast valute, države se takmiče da zadrže svoje valute od porasta, dok dolar nastavlja pad. U odnosu na kineski jen, dolar je dodirnuo donju granicu posle 15 godina i dotakao najniži nivo u odnosu na evro od januara. Za ekonomiju Amerike nizak dolar znači veće cene uvoza, što istovremeno znači smanjenje putovanja u inostranstvo. Roba američkih kompanija postala je jeftinija za strance, što znači da bi nizak dolar trebalo da pomogne SAD da poveća izvoz. Ipak, do sada je malo dokaza da se to i događa. Američka vlada je saopštila da je američki trgovinski deficit u avgustu skočio zbog porasta uvoza i zbog malih dobitaka u izvozu.
Činjenice su da Kina plaća za jedan američki dolar 6.6405 jena. Prema tabeli možemo videti da je kineski jen ojačao sa 8,1 u 2006. na 6,6405 u 2010. u odnosu na američki dolar.
Zašto je SAD zabinuta?
Troškovi proizvodnje u Kini idu od jednog dolara zarade do nekoliko dolara dnevno. Prema različitim istraživanjima približna prosečna godišnja zarada u Kini iznosi od 9.600 do 30.000 juana što je 1445,78 do 4518,07 američkih dolara. SAD imaju veliki problem jer ne mogu da se takmiče sa kineskim niskim troškovima proizvodnje, gde nema osiguranja, zdravstvene zaštite i drugih društvenih pravila, dok u Americi na svaki dolar odlazi oko dvadeset procenata na takse, osiguranja i u penzioni fond.
Gde je greška-pita se SAD.
Greška Amerike je ignorisanje napretka drugih zemalja u posednjih nekoliko godina. Ukupan američki deficit u međunarodnoj trgovini roba i usluga povećan je za 8,8% u avgustu i dostigao $ 46.35 milijardi dolara, što je daleko veća cifra od predviđenog trgovinskog deficita od $ 43.4 milijardi. Uprkos deficitu, uvoz iz Kine nastavlja da raste, pa je u junu rast od 6% dostigao rekordnih 35,29 milijardi dolara dok je izvoz u Kinu opao. Trgovinski debalans sa Kinom podstakao je raspravu lidera deviznih kurseva u nastojanju da se izbegne rat valuta, pozivajući sa američkim i evropskim zvaničnicima Kinu, naročito, da dozvoli svojoj valuti brži rast.
SAD je pojačala svoj pritisak na Kinu. Kina poriče krivicu i osuđuje SAD govoreći da su argumenti netačni i protiv pravila svetke Trogvinske Organizacije sa kojom obe zemlje imaju potpisan ugovor. Amerika se svrstava u razvijene zemlje, tačnije zemlje prvog reda, dok Kina u zemlje u razvoju iliti zemlje drugog reda. Ovog puta zemlja u razvoju ima daleko razvijeniji dugoročni ekonomski plan i koristi svoj potencijal kako bi postala broj jedan zemlja u svetu, rušeći takozvani "Američki san", velike prilive novca, veliku potrošnju i život na kreditnim karticama. Ko je ovde žrtveno jagnje procenite sami?
