ZIMSKI DANI U BANJI VRUJCI

Poslednje sunčane jesenje dane smo iskoristili da posetimo banju Vrujce i saznamo šta nam je to agencija Di Hoff preporučila za dugu i hladnu zimu. U Banji nas dočekuju kao najrođenije. Vlasnica agencije se dogovara za programe Zimskih dana i za onaj najavljeni “Moj dan”, jednodnevni program samo za dame. Osluškujem, dopada mi se. Moram da preporučim prijateljicama da jedan dan provedemo ovde zajedno. Biće to nezaboravno iskustvo, ali i uživanje. No o tome drugom prilikom kad sve bude “potaman”.

Odavno nisam bila u Banji i bila sam prijatno iznenađena onim što sam videla. Sve sređeno, umiveno i okupano suncem pa deluje još lepše. Kažu, pripremaju se za Novu godinu. Svi kapaciteti su popunjeni pa se valja ozbiljno pripremiti. A onda sledi ono glavno: Zimski dani u Banji. Teško je odoleti izazovu, a pogotovo što nije skupo. Posebno me fascinirao wellness & spa blok, unutrašnji bazen; ma sve, da ne nabrajam. Ponuda je raznovrsna, primamljiva i privlači da ostanemo.


Šetalište pored reke Toplice, privlačno u svako doba godine

O Banji

Banja Vrujci se nalazi u Valjevskoj podgorini, u dolini reke Toplice a u podnožju vazdušnih banja Divčibare i Rajac, na putu Ljig – Mionica. Pripada opštini Mionica i kolubarskom okrugu. Udaljena je od Beograda svega 92 kilometra što je čini pristupačnom i atraktivnom kako za duži odmor, tako i za kraće izlete i vikend.

Boravak u Vrujcima se može iskoristiti za lečenje lekovitim blatom, za šetnje pored reke Toplice, kupanje u protočnim bazenima (bazeni jedinstveni u Srbiji) i u novoizgrađenim atraktivnim bazenima sa hidromasažom. Postoje alternative za svako godišnje doba. U sklopu hotela postoje teniski i fudbalski tereni, a moguće je oprobati se u odbojci na pesku ili uživati na bazenima. Boravak u Banji može se iskoristiti za obilazak okoline koja je izuzetno atraktivna za turiste – Struganik, Ravna Gora, Ribnička pećina, manastiri Lelić i Ćelije, a tu su i Divčibare i Rajac.

U banji radi nekoliko prehrambenih radnji, restorana, kafića kao i tezge sa raznim suvenirima, a u neposrednoj blizini su dom zdravlja, apoteka a i pošta i pijaca.

Najveće bogatstvo banje Vrujci i uopšte celog ovog kraja su prelepi prirodni pejzaži koji okružuju banju.

Lekovita voda koja izvire iz velike dubine kao i lekovito banjsko blato koriste kao terapija prilikom lečenja bolesti kao što su zapaljenski reumatizam, degenerativni reumatizam, malokrvnost, visok krvni pritisak, bolesti bubrega i mokraćnih kanala, želudačna oboljenja, ginekološka oboljenja, bolesti očiju, bolesti lokomotornog aparata kao i raznih traumatskih stanja posle povreda.


Zatvoreni bazen u hotelu Vrujci

Nastanak Banje

Istorija kaže da je prostor oko vrujačkih izvora od davnina bio naseljen. Kao banjsko mesto banja Vrujci je počela da se razvijaja posle Prvog svetskog rata.

Banja Vrujci je 1935. godine pretvorena u narodno lečilište. Po narodnom predanju, na tom mestu se nalazio dvor Toplice Milana – pobratima Miloša Obilića. Milan se i prozvao Toplica, po reci Gornja Toplica koja teče kroz banju i koja nikada ne ledi, čak ni pri najnižim temperaturama.

Još u vreme Kolubarske bitke, srpski ratnici su u reci Gornja Toplica lečili rane i pripremali se za nove bitke. Od davnina je banja Vrujci poznata po lekovitoj vodi i lekovitom blatu koje takođe ima blagotvorno dejstvo. Ljudi su se kupali u reci radi bržeg zarastanja rana, lečenja reume i zbog lečenja mnogih drugih bolesti.

Prva kupatila izgradili su zemljoradnici na čijim imanjima su se nalazili mineralni izvori. Godine 1938. godine izgrađeno je kupatilo “Vojvoda Mišić” i imalo je dva bazena (za muškarce i za žene) veličine 5 x 4 metra, dubine 0,9 metra. Iste godine banja Vrujci dobija sezonskog lekara.

Godine 1953. uz svaki bazen je dozidana po jedna svlačionica. Svaki bazen je mogao istovremeno da primi po 15 bolesnika. Prva potpunija hemijska analiza termomineralne vode urađena je 1958. godine na Balneološkom institutu u Beogradu.

Banja Vrujci se od Prvog svetskog rata do danas iz neuređene „seljačke banje” polako razvla u moderan sportsko rekreativni spa i wellness centar.

Izvorište lekovite vode banje Vrujci ima pet glavnih i nekoliko sporednih vrela. Termalne vode u Banji imaju temperaturu od 26 – 28°C, sadrže kalijum, magnezijum i selen. Lekovita voda izbija iz mulja i rastresitog nanosa na prostoru od približno 200 metara dužine i oko 60 metara širine. Izdašnost izvora je 300 litara u sekundi, pa se Vrujci po izdašnosti nalaze na prvom mestu u Srbiji. Glavna bušotina se nalazi pored uređenog kupališta, a u neposrednoj blizini glavne bušotine nalazi se i plića bušotina, dubine 16 metara. Njena voda je sprovedena u česmu sa četiri lule iz koje posetioci toče vodu. U kupatilu “Vojvoda Mišić”, sa dna bazena, voda prirodno ističe snažnim mlazom, stalno puneći bazene. Tokom sezone, voda se u bazenu prirodnim putem na svaka dva sata menja, po tome su bazeni u Vrujcima jedinstveni u Srbiji.

Termalne vode iznose iz dubine najfiniji mulj, bogat mineralnim i radioaktivnim materijama i polažu ga u blizini izvora i duž reke Toplice. Tako se hiljadama godina natapa tle i stvaraju naslage lekovitog blata, zapravo humusa. Lekovito blato sadrži veću koncentraciju elemenata i jedinjenja nego što ih sadrži lekovita voda.

Lekovita svojstva vode

Banjska voda se koristi za piće, kao dopunsko terapijsko sredstvo, u lečenju organa za varenje.

Kupanjem u terapijske svrhe kao dopunsko sredstvo u lečenju koristi se kod raznih vrsta neuroza pa i profesionalne i hipertentzije I stepena.

Kupanjem u kadama uz dogrevanje vode do 34-37 stepeni C, kao dopunsko sredstvo za lečenje bolesti lokomotornog aparata, zapaljenskog reumatizma, Behterevljeve bolesti, spondiloze i ginekoloških oboljenja.


Džakuzi za dvoje u hotelu Vrujci

Lekovito blato

Ovo plemenito blato primenjuje se raznoliko: koristi se na licu mesta, može da se nosi, ali ga koriste i privatne lekarske ordinacije i centar za rehabilitaciju u banji Vrujci. Upotrebljava se u više ili manje razuđenom stanju, i kao kupka.

Lekovito blato se sastoji od sitnih, finih čestica koje omogućavaju prisni kontakt se kožom i imaju snažno terapijsko dejstvo. Ovaj postupak, pored termičkog, ima i hemijsko dejstvo na kožu i na ceo organizam upijanjem hemijskih sastojaka.

Mazanje tela plavičastim blatom, uz sunčanje, pomaže u lečenju raznih reumatskih oboljenja, išijasa, proširenih vena, kožnih bolesti i drugo.

Po dosadašnjim ispitivanjima, vode spadaju u kategoriju blagih radioaktivnih voda. Utiču na povećanje leukocita u krvi, snižavaju krvni pritisak, deluju na endokrine žlezde, a takođe i na polne žlezde.


Lekovito blato

Okolina

Okolina banje Vrujci sa svojim prirodnim lepotama veoma je živopisna i najbolje se može upoznati i doživeti u šetnjama uređenim trim stazama. Banja Vrujci i njena okolina geografski pripadaju srcu Srbije, a po atmfosferi, klimi i ambijentu pružaju mir i opuštenost i idealni su za aktivan odmor i rekreaciju koje u gradskim sredinama teško mogu da se nađu.

Postoji i nekoliko obeleženih pešačkih staza preko puta hotela Vrujci koje bi valjalo isprobati, posebno ako konzumirate sve one specijalitete i gurmanluke koje Banja nudi.

Odmor u banji Vrujci možete dopuniti obilskom okoline – Ribnička pećina, Struganik (Rodna kuća vojvode Živojina Mišića), Ravna Gora, Mionica, Divčibare, Rajac, Manastiri – Lelić, Ćelije i Bogovađa.

Ribnička pećina

Nalazi se sa druge strane reke Ribnice i udaljena je sedam kilometara od Banje. Ulaz joj je u obliku trougla, visine 12 m, širine 25 m, i u nivou rečne vode. U njoj živi oko petnaest vrsta slepih miševa, veoma retkih u Evropi. Zbog lepote i retkosti zaštićena je kao prirodni spomenik. Ribnica je dobila ime po bogatoj ribi koja je hiljadama godina hranila žitelje ovoga kraja. Kanjon Ribnice je oaza lepote i prirode, nadomak velikih gradskih centara. Za izlete, lov, ribolov i planinarenje, ovaj predeo pruža izazov na dohvat ruke.


Apartman hotela Vrujci

Crkva Svetog Petra i Pavla

Podignuta je 1907. godine na ruševinama manastira Ribnica, najverovatnije sagrađenog za vreme Nemanjića. Manastir su Turci palili tri puta. Kameni konak sa tremom je iz 18. veka. Preko puta crkve je škola građena još za vreme knjaza Miloša.

Struganik – Majdani

Iz ovih majdana se vadi pločasti kredni kamen i njime se ukrašavaju fasade, enterijeri, kamini, česme, fontane, staze i trgovi, ali i čuvena Bečka opera.

Rodna kuća vojvode Živojina Mišića

Kuća vojvode Živojina Mišića je danas memorijalni kompleks čija se postavka sastoji iz dva dela, istorijskog i etnološkog. U okviru Muzeja je tematska postavka koja prikazuje Živojina Mišića u kontekstu istorijskih zbivanja krajem XIX i početkom XX veka, s akcentom na one događaje u kojima je vojvoda odigrao značajnu ulogu i zbog čega se njegovo delo proučava na vojnim akademijama u svetu. U kući vojvode Mišića hronološki su prikazani njegovo poreklo, detinjstvo i školovanje, istorijat porodice Mišić kao i njegova vojna karijera u balkanskim ratovima.


Hotel Vrujci

Ravna gora

Na ovom prostoru, osim šumarske kuće (koja je 1995. godine preuređena i adaptirana), novopodignutog hrama Sv. velikomučenika Georgija (podignut 1998. godine) i mauzoleja Draži Mihajloviću, ne postoje drugi važni objekti. Ono što daje veličinu ovom potpuno nerazvijenom kraju je upravo njegova istorijska dimenzija.

Mokra pećina

Predstavlja najvredniji i najinteresantiji turistički potencijal Ravne Gore. Nalazi se na nadmorskoj visini od 645 m.

Crkva Hristovog Vaznesenja u Mionici

Hram je sagrađen 1856. godine. Poznat je po ikonama „valjevske slikarske škole” (Hadži Ruvim, Petar Nikolajević Moler i drugi.) sa kraja XVIII i početka XIX veka. Zaštićena je kao kulturno-istorijski spomenik. Toranj crkve je poslužio Živojinu Mišiću kao osmatračnica za vreme Kolubarske bitke 1914. godine. Kameni most Živojina Mišića je sagrađen preko reke Ribnice. Osim arhitektonske vrednosti ima i istorijski značaj. Na njemu je slavni vojskovođa za vreme Kolubarske bitke zaustavio Prvu srpsku armiju u povlačenju, povratio joj borbeni moral i vratio je na položaj.

Divčibare

Zaravan Maljena, nadmorska visina oko 1000 metara, obilje vode, šume i trave, vrlo laka prohodnost koja omogućuje šetnje u svim pravcima, relativno dobre veze s okolinim gradovima, čine Divčibare sve privlačnijim za turizam i rekreaciju. Početkom osamdesetih godina, ovde je sagrađen niz smeštajnih objekata: odmarališta, hotela, kuća za odmor ili vikendica, kao i objekati za letnji i zimski odmor školske omladine.

Rajac

Priroda je raskošno darovala ovaj prostor izvanrednom lepotom, specifičnim oblicima reljefa, interesantnim hidrografskim elementima, karakterističnim živim svetom i raznovrsnošću biljnih vrsta. Na Rajcu se nalazi Spomenik „1300 kaplara”, podignut kao obeležje jedne od pobeda srpske vojske nad austrougarskim trupama u Prvom svetskom ratu. Svake godine, počev od 1965. sredinom jula održava se poznata turistička manifestacija pod nazivom „Kosidba na Rajcu”.

Manastir Bogovađa

Manastir sa crkvom Svetog Đorđa, osnovan je 1545. godine, spaljen 1789. godine za vreme Kočine krajine, a narodni prvaci Hadži-Ruvim i Hadži-Đera su 1791-1794. godine podigli novu crkvu i konake. U to vreme postaje jedan od važnijih središta otpora protiv Turaka. Godine 1805. bio je jedno vreme sedište srpskog Praviteljstvujušćeg sovjeta. Ponovo je spaljen 1813. godine i obnovljen 1816. godine uz pomoć Kneza Miloša. Na temeljima te crkve podignuta je 1852. godine nova. U starom konaku smešten je Muzej I i II srpskog ustanka.

Manastir Lelić

Ktitor crkve, kao i manastirskih objekata je vladika Nikolaj Velimirović kome je puno pomogao njegov otac Dragomir. Crkva je osveštana na Preobraženje 1929. godine. Vladika Nikolaj se upokojio 1956. godine. i sahranjen je u Libertvilu kraj Čikaga. Njegove mošti su prenete iz Amerike 1991.god. i nalaze se u ćivotu uz južni zid naosa.

Manastir Ćelije

Manstir se nalazi na levoj obali reke Gradac na području sela Lelić u blizini Valjeva. Prema narodnom predanju manastir je ktitorstvo kralja Dragutina (1276-1282). Drugo predanje kaže da je manastir podignut krajem XIV ili početkom XV veka u vreme despota Stefana Lazarevića. Monasi ovog manastira su imali veliki udeo u dizanju bune protiv Turaka. Pri manastiru od 1966. godine, postoji ikonopisačka škola u kojoj rade monahinje ovog manastira, a razvijena je takođe i izdavačka delatnost. Ćelije su danas ženski manastir.

Foto: Di Hoff i Dragica Bajić