ŠESTA DRŽAVA SVETA PO BOGATSTVU

Kad vas je prošao prvi šok od restrikcija, obilnih kiša, pravo je vreme da saznate nešto o Republici Singapur u koju ste došli. Ovo je ostrvska zemlja koja se nalazi na krajnjoj tački poluostrva na kojem se severno nalazi Tajland. Ispod vas, na 137 kilometara južno, nalazi se ekvator, a vodeno prostranstvo ispunjavaju indonežanska ostrva. Na 707 kvadratnih kilometara, Singapur je jedna od retkih pravih gradova-država u svetu, a stanovništvo čini najmanju naciju u jugoistočnoj Aziji.

Od ribarskog sela do deviznih rezervi

Pre nego što su došli Evropljani, ostrvo je bilo poznato kao malajsko ribolovačko selo na obroncima reke Singapur. Kasnije, 1819. godine, kompanija “Britiš ist Indija” ovde je otvorila svoje trgovačko uporište, koje je kasnije korišćeno kao strateška stanica na putu začina. Singapur je postao jedan od važnijih komercijalnih i vojnih centara Britanskog carstva i srce britanske moći u jugoistočnoj Aziji. Za vreme Drugog svetskog rata grad su okupirali Japanci, što je Vinston Čerčil nazvao “najvećim britanskim porazom”. Odmah posle rata, Signapur je sasvim pao pod vlast Britanaca, da bi se 18 godina kasnije, kada se izborio za nezavisnost, pripojio Malaji, Sabau i Saravaku, odakle nastaje današnja Malezija. Ipak, Singapur se posle dve godine potpuno otcepljuje od Malezije i postaje nezavisna republika 1965. godine. Od tada, grad-država cveta. Direktne strane investicije i vlast koja je širila industrijalizaciju na planu holandskih ekonomista, stvorili su državu okrenutu modernizaciji, ekonomiji, elektronizaciji, petrohemiji, turizmu i finansijskim uslugama. Singapur je danas šesta najbogatija zemlja sveta po godišnjem priraštaju. Mali narod ima više od 177 milijardi američkih dolara deviznih rezervi.

A “mali narod” broji tek oko četiri i po miliona ljudi, što je polovina srpskog stanovništva. Iako je Singapur pun raznolikosti, pa i po nacionalnoj strukturi, ipak Kinezi čine većinu od oko 80 odsto, te je stanovništvo većinom budističke vere, dok je engleski usvojen kao zvaničan jezik.

Kad se lav i sirena spoje

Naziv Singapur proizašao je iz malajskih reči “singa” (lav) i “pura” (grad). Prema malajskim analima, grad je dobio ime u 14. veku kada je izvesni princ Sang Nila Utama sa Sumatre, pošto se ukotvio na ostrvu posle morske oluje, prvi put video čudnu zver na obali. Jedan od Utaminih prvih poverenika je životinju nazvao lavom. Pošto je princ bio oduševljen time što se zver pokazala u svoj svojoj lepoti i pride bila prijateljski raspoložena, osmotrila princa i otišla u miru, Utama je odlučio da ostrvo nazove “gradom lava”.

Novija istraživanja, međutim, pokazuju da lavovi nikada nisu živeli na ostrvu, uključujući i azijsku vrstu. Smatra se da je princ verovatno video tigra, i to malajskog tigra, ali da su ga njegovi podanici pobrkali s lavom. Ipak, legenda je preživela.

Pošto je pride sa svih strana opasan vodom, Singapurci su vremenom uzeli i sirenu kao simbol grada, koja se nekako spojila s lavom. Prepoznatljivo, reklo bi se mitološko stvorenje, danas je glavni simbol Singapura, koji ćete naći na svim suvenirima. Ono što je Ajfelova kula za Francusku i Pariz, to je takozvani “merlajon” (od engleskih reči “mermaid”-sirena, i “lion”-lav) za ovu ostrvsku zemlju. U poznatoj marini, odakle se proteže bogati trgovački centar sa velelepnim modernim zgradama u staklu i sa ko zna koliko spratova, nalazi se i statua-fontana “merlajona”, a na obližnjem ostrvu Sentosa, koji predstavlja prirodni rezervat, pronaći ćete još jednu ogromnu koja nadgleda čitav Singapur.

Presudan uticaj Britanaca

Podaci kazuju da su prvi stanovnici na ostrvu ovde bili još u drugom veku naše ere, a da je ono bilo ogranak sumatranske imperije Šrividžaja i nosilo javansko ime Temasek ili “morski grad”. Zbog svog položaja, Temasek je brzo postao bitna trgovačka luka, kojoj je moć opala u 14. veku. Između 16. i 19. veka Singapur je bio deo malajskog sultanata Džohor. Za vreme malajsko-portugalskih ratova, u gradu su se ustoličile portugalske trupe, te je ova zemlja držala ostrvo do dolaska Holanđana u 17. veku. Ipak, stanovništvo su sve ovo vreme većinom činili ribari.

U januaru 1819. godine Ser Tomas Stamford Rafls iskrcao se na ostrvo i uvideo potencijal mesta i strateško-geografski položaj koji će biti vitalan za trgovinu u jugoistočnoj Aziji. Rafls je potpisao ugovor sa sultanom Huseinom Šahom u ime kompanije “Britiš ist Indija” kojim je dobio dozvolu da razvije južni deo ostrva u britanski trgovinski centar i uporište. Do 1824. Singapur je i dalje teritorijalno bio pod kontrolom malajske vlasti, da bi te godine i zvanično postao britanska kolonija, kada su se Britanci proširili na čitavo ostrvo. Tada počinje ubrzani razvoj grada i dolazi sve više stanovnika. U idućih 40 godina 100.000 ljudi je živelo na ostrvu.

Tada je i uspostavljen plan grada u kojem su etničke grupe imale svoje kvartove na jugu, a trgovina se uglavnom živo razvijala duž reke Singapur gde su dominirali kineski i indijski trgovci u autentičnim čamcima. Malajci su se bavili ribarenjem i zajedno sa arapskim trgovcima i učenjacima naseljavali su jugoistočni deo reke, dok su tada malobrojni Evropljani utočište našli višlje uz reku. Kao i oni, i Indijci su većinom naseljavali unutrašnji deo, malo udaljeniji od reke, pa je tako nikla i “Mala Indija”, kvart koji i danas nosi to ime.

Šezdesetih godina 20. veka, singapurske vlasti su obezbedile stanove za sve etničke grupe, koji sada žive u zgradama u blizini svojih kvartova, čime je rešen i problem beskućnika.