Godišnjica početka misije Ćirila i Metodija u Moravskoj
Zahvaljući "solunskoj braći" tamošnji Sloveni očuvali svoj slovenski identitet, ugrožen germanizacijom iz susedstva
(ilustracija, Ćirilo i Metodije ulaze u Rim sa moštima Sv. Klimenta, detalj minijature iz Mesecoslova Vasilija II, oko 1000. godine. Izvor, sr.vikipedija.org)
Slovenski verski misionari i prosvetitelji Konstantin (poznatiji kasnije kao Ćirilo) i Metodije, stigli su pre 1.156 godina u tadašnju Moravsku na poziv tamošnjeg vladara - kneza Rastislava (bila je to najveća slovenska država tog vremena – obuhvatala je teritororiju današnje Češke i Slovačke i delove današnje Austrije i Mađarske). Taj datum, 5. jul, u Češkoj se slavi kao državni praznik i neradni dan, a u Slovačkoj je u državnom kalendaru važnih istorijskih datuma.
Tim povodom češka štampa podseća da su, zahvaljući "solunskoj braći" i njihovim učenicima, koji su prethodno svoju versku i prosviteteljsku misiju započeli među južnim Slovenima, Moravani sačuvali svoj slovenski identitet od germanizacije koja je dolazila milom i silom sa zapada, tj iz tadašnje franačke države (na teritoriji današnje Nemačke).
Njihova misija je bila uspešna ali nimalo laka, ističe ovim povodom najposećeniji češki internet portal novinky.cz.
"Franci su pobesneli zbog dolaska "solunske braće". Ubrzo, tj 864. godine podigla se silna franačka vojska i posle bitke kod tadašnje Devinske tvrđave (nedaleko od Bratislave, današnjeg glavnog grada Slovačke) i prinudila kneza Rastislava na kapitulaciju. Bavarski sveštenici su odmah zatim počeli sve da čine kako bi obnovili svoj uticaj u Moravskoj i sve vratili u Moravskoj na stanje pre dolaska Ćirila i Metodija".
Solunska braća su, međutim, ostali verni Rastislavu. Narednih 20 godina proteklo je u nadmetanju dve liturgije – zapadne tj na latinskom i ortdoksnom vizantinskom na slovenskom jeziku, kao i dva pisma – latinskog i glagoljice koju su stvorili Ćirilo i Metodije. U verskim i jezičkim raspravama Ćirilo i Metodije su uspeli da odbrane pred rimskim papama i glagoljicu i liturgiju na narodnom, tj jeziku kojim su govorili Sloveni u to vreme. Staroslovenski je tako postao jezik liturgije Moravana a glagoljica njihovo pismo, a i sve verske knjie su bile na njegovom jeziku – staroslovenskom koji su tada govorili i lako se na njemu sporazumevali svi Sloveni.
Konstantin se, međutim, nikad više nije vratio u Moravsku – umro je u Rimu, gde je pred smrt uzeo ime Ćirilo pod kojim je više poznat među Slovenima tog vremena. Metodije je nastavio svoju misiju i pod novim vladarom Moravske – Svatoplukom, sinovcem Rastislava, mada je bio stalno na meti hajke franačke kurije zbog navodne jeresi a. Bio je čak više puta bičevan od strane franačkih verskih velikodostojnika. Slovenski hrišćani u Moravskoj su konačno mogli da odahnu kada je papa Đovani VII osnovao arhidijacezu u Moravskoj, na čelu s Metodijem, i povezao je direktno s Rimom.... I tako su najzapadniji Sloveni uspeli da očuvaju svoju (slovensku) dušu...
