TRIDESET GODINA POSLE PODELE ČEHOSLOVAČKE: BRATISLAVA SE BRŽE RAZVIJA OD PRAGA, ALI SLOVAČKA I DALJE ZAOSTAJE
Duboka razlika između dve zemlje je sada, pre svega, u izdacima za nauku i istraživanje. U odnosu na bruto društveni proizvod Češka izdvaja ćak dva puta više za nauku u odnosu na Slovačku. U apsolutnim brojkama to iznosi čak više nego četiri puta
(ilustracija, Iako je tempo rasta slovačke ekonomije bio u poslednjih 15 godina viši od češke, slovački bruto društveni proizvod (BDP) po stanovniku nije dostigao lane ni četiri petine češkog)
Tačno pre 30 godina Slovačka narodna rada (skupština - prim.ML) donela je Deklaraciju o suverenitetu što je bio prvi i najvažniji korak ka podeli Čehoslovačke kao države. U Češkoj, a još i više u Slovačkoj, ovih dana se bilansira ovo razdvajanje. Kako ovim povodom piše najposećeniji češki sajt Novinky.cz, preovlađuje ocena da "sada Bratislava izgleda svežije i dinamičnije od rigidnog Praga, ali Slovačka kao celina za Češkom i posle tri decenije osetno zaostaje i ta se razlika poslednjih godina još više produbljuje". Ovaj članak prenosimo u celini.
Dok se pre desetak godina ekonomski nivo Slovačke približavao koracima od mnogo milja Češkoj i kada su slovački mediji već počeli da spekulišu s tim kada će im poći poći za rukom da stignu većeg i istorijski bogatog suseda, sada je situacija izgleda opet na starom koloseku. Iako je je tempo rasta slovačke ekonomije bio u poslednjih 15 godina viši od češke, slovački bruto društveni proizvod (BDP) po stanovniku nije dostigao lane ni četiri petine češkog, a slovačka prosečna plata iznosi jedva tri četvrtine češke plate.
Slovačka nadmašuje Češku sada, pre svega, u broju automobilskih fabrika. Osim fabrika Folksvagena, Pežoa, KI-e i Lend rovera, ova država će uskoro dobiti i petu fabriku, koju će postaviti u Košicama Volvo i njoj proizvoditi isključivo elektromobile. Samo od ove poslednje fabrike država očekuje porast bruto društvenog prozvoda (BDP) najmanje za 1,3 posto. Slovačka tako potvrđuje poziciju prave autombilske velesile u kojoj se prozvodi najviše vozila na hiljadu stanovnika.
Duboka razlika između dve zemlje je sada, pre svega, u izdacima za nauku i istraživanje što naznačuje koliko srednjeevropske države ozbiljno misle sa onim često pominjanjim prelaskom "od montiranja na mozgovanje". U odnosu na bruto društveni proizvod Češka izdvaja ćak dva puta više za nauku u odnosu na Slovačku. U apsolutnim brojkama to iznosi čak više nego četiri puta. S tim u vezi je i egzodus koji se stalno nastavlja u Prag slovačkih studenata i naučnika. U obrnutom smeru ima samo veoma retkih izuzetaka. Iako češki univerziteti na međunarodnim rang-listama nisu na evropskom, a još manje na svetskom vrhu, za Slovake jesu jaka alternativa u odnosu na domaće visoko školstvo. A to, pre svega, zato jer u Pragu i Brnu mogu studirati besplatno. Svake godine Slovaka na češkim univerzitetima studira više od 20 hiljada, što čini oko 10 posto svih studenata. Ali taj "brain drain" (brejn-drejn, tj odlivanje mozgova) biće sigurno za Slovake najveći državni problem u narednih 30 godina".
