Godina neizvesnosti i nadanja?
Prognoze za Balkan 2015. godine
Kako se završila 2014. godina to nije unelo veliki optimizam. U 2015. godinu preneti su konflikti iz Ukrajne i sankcije SAD i EU prema Rusiji, kriza sa radikalnim islamom i delovanjem ISIL-a kao i spori oporavak EU i evrozone od recesije i nestabilna politčka situacija u EU i na Balkanu, pre svega kroz političke potreste u državama na jugoistoku Evrope.
Politički i ekonomski gledano, 2015. godina je neizvesna za Evropu u celini kao i za Balkan jer je ukrajinski građanski sukob, sa uticajima i sponzorima tog sukoba od strane Rusije, SAD i NATO kao i EU, otvorio vrata dužem političkom „zahlađenju“ koje će se odraziti na energetskom, ekonomskom i političkom nivou. Evropa u celini i EU neće biti dovoljno stabilna i politički jedinstvena po pitanju Ukrajine i odnosa prema kažnjavanju i sankcijama prema Rusiji.
Zahlađeni odnosi Rusije i EU su više od očekivanja pod uticajem i dominacijom SAD i koncepta NATO u Evropi. Najteže što se može očekivati jeste otvoreni ratni sukob Ukrajine i Rusije koji bi izazvao angažovanje NATO prema Rusiji i mogao da oteža funkcionisanje EU u celini.
Faktori krize u Evropi i EU
Produženje krize u Ukrajini i pooštravanje ekonomskih mera prema Rusiji, uvodi EU u celini u novu recesionu putanju kao i deflaciju koja može da se ispolji preko nestabilnosti vlada i političko-ekonomskih odnosa u nizu država, pre svega na jugu i jugoistoku Evrope.
Balkan kao nestabilno područje Evrope može da bude vidno ugrožen krizom u Ukrajini ali i pogoršavanjem situacije oko Sirije i delovanjem ISIL-a kao i novom ulogom Turske na Balkanu sa neoosmanskom politikom predsednika Erdogana.
Prema Turskoj će se aktivirati više nestabilnih političkih scenarija, pre svega od strane SAD i EU, po pitanju unutrašnjih odnosa i načina vođenja državne politike predsednika Erdogana i premijera Davutogluoa, kao i povodom novog gasnog projekta Turske sa Rusijom posle odustajanja od Južnog toka. Turska će širiti svoje interese na Balkanu i pritiskaće Grčku oko Kipra ali će i EU biti ofanzivnija prema Turskoj od ekonomije, unutrašnjih odnosa u Turskoj do kiparskog problema i odnosa u Mediteranu po pitanu gasnih rezervi. Nestabilnost će se osećati i u Srbiji, Bugarskoj, BJR Makedoni, Albaniji i posebno u Grčkoj ali i u Madjarskoj, Hrvatskoj...
Grčka drama u novom izdanju
Dimenzije krize u Grčkoj su već uočene nakon raspisivanja prevremenih izbora 25. januara posle neuspeha u izboru predsendika države u parlamentu. Vanredni izbori najviše odgovaraju Sirizi koja ih priželjekuje već više od godinu dana, sa nadom da može da bude najjača partija ali ne i stranka koja može sama da formira vladu. Uticaj Sirize zabrinava i EU i MMF koji smatraju da bi Ciprasova politika mogla da destabilizuje aranžman MMF i EU sa Grčkom ako se napravi politički preokret i zatezanje odnosa Grčke sa „trojkom“.
Značajnu odgovornost za opštu političku krizu u Grčkoj snosi sadašnja vlada u ostavci koja je, i pored disciplinovanja monetarne sfere po merilima MMF, vidno osiromašila grčkog građanina. Odgovornost snose i MMF i EU koje su pomagale, ali i do „pucanja“ pritezale, Grčku što se odrazilo desetinama generalnih štrajkova koji su ojačali Sirizu.
Izbori u Grčkoj doneće i značajnu političku neizvesnost za EU i evrozonu jer po grčkom receptu može da se proširi sindorm promena vlada i biračke volje u državama EU što bi ozbiljno uzdrmavalo administraciju i budžet Brisela.
