Novi hrvatsko-slovenački spor: čija je Kranjska kobasica

Slovenija i Hrvatska se ne svađaju više samo oko morske granice i uloga hrvatskih štediša u Ljubljanskoj banci. Novi predmet spora postala je, kako javljaju izveštači iz Brisela, jedna mesna prerađevina, koja je malo poznata u Evropi, ali je bila, pa i ostala dosta popularna na teritoriji bivše Jugoslavije – Kranjska kobasica.

Ukratko, Ljubljana nastoji da Kranjsku kobasicu stavi na spisak zaštićenih prehranbenih artikala ali Zagreb je iskoristio pravo da tu registraciju ospori i tako, makar privremeno, zaustavi. Vlada u Zagrebu ukazuje da će time biti jako pogođeni domaći proizvođači Kranjske kobasice koji, kako se tvrdi, godišnje izvezu ovih kobasica u vrednosti od preko 10 miliona evra.

Slovenija je kandidovala svoju Kranjsku kobasicu za geografski zaštićeno ime proizvoda koje dobijaju gastronomski specijaliteti, povezani sa određenom oblašću. Ta oznaka garantuje da se u nekom regionu neki specijalitet proizvodi isključivo ili bar delimično. Oko toga je već bilo i ima još sporova koji su toku. Na primer, Česi su se sporili s Nemcima i Austrijancima oko Karlovarskih oplatki tj oblandi koje su geografski povezane s najvećom češkom i evropskom banjom Karlovim varima. Mađarska i Slovačka su se sporile oko tokajskog vina koje se proizvodi, uglavnom, u Mađarskoj ali, takodje, i u Slovačkoj.  Predmet spora su bili i špekački, jedna vrsta polutrajnih, masnih kobasica koja se proizvodi u Češkoj, Nemačkoj, Slovačkoj i Poljskoj. U Češkoj se, inače, prodaje i to dosta dobro poljska kobasica za koju, međutim, iz Poljske (još) nije pokrenuta inicijativa da se zaštiti geografsko poreklo.