Opala potrošnja TNG-a u Hrvatskoj
Glavni krivci za pad potrošnje tečnog naftnog gasa (TNG) u Hrvatskoj su visoke tržišne cene i državna regulativa. Prošlogodišnja potrošnja je pala na samo 145 hiljada tona TNG-a, u odnosu na 200 hiljada tona tokom 2008. godine.
Visoke tržišne cene i državna regulativa glavni su razlozi zbog čega je potrošnja tečnog naftnog gasa (TNG) u zadnje četiri godine u Hrvatskoj smanjenja za 55 hiljada tona, zaključak je 27. međunarodnog naučno-stručnog susreta stručnjaka za gas koji je prošle nedelje održan, pod medijskim pokroviteljstvom Poslovnog dnevnika, u Opatiji.
Tako je 2008. godine hrvatsko tržište apsorbovalo oko 200 hiljada tona TNG-a da bi se to godinu kasnije smanjilo na 180 hiljada tona, a tokom 2010. i na 165 hiljada tona tečnog gasa.
Prošlu godinu Hrvatska je završila sa potrošnjom od samo 145 hiljada tona TNG-a. Istovremeno, hrvatske rafinerije proizvedu godišnje oko 250 hiljada tona takvog gasa.
Zoran Dojčinović, direktor prodaje u Kroduks plinu, objašnjava da pad potrošnje TNG-a ima nekoliko razloga, od kojih su ključni gasifikacija zemlje i prelazak potrošača na prirodni gas, smanjena industrijska aktivnost, ali i državna regulativa.
Distribucijom TNG-a (butan-propan) se u Hrvatskoj bave četiri firme, koje su uglavnom u vlasništvu većih regionalnih igrača. Tako osim Ine, koja je povezana s Molom, tu egzistiraju Kroduks plin, Jadran plin Petrol i Butan plin. Sve kompanije iz TNG sektora se slažu da je vladina regulativa jedan od najvećih faktora koji unosi nered na tržište.
„Ako ste vi imali kriterijum da se neko ne može baviti veleprodajom tečnog naftnog gasa ako nema skladišne kapacitete od minimalno 1.000 kubnih metara, tada ne možete uskoro to promeniti nakon što su firme uložile znatna sredstva u to. Država je, nakon raznih lobiranja, smanjila skladišne zahteve na 500 kubika, a nedavno i na samo 300 kubnih metara skladišnog prostora za gas,“ žali se Zoran Dojčinović.
Takva situacija, kažu gasadžije, dovodi do nelojalne konkurencije i sivog tržišta, pogotovo u segmentu autogasa i punionica gasnih boca.
Kao dodatan problem TNG-a je i to što se taj energent, kako po formiranju cene tako i svojim čitavim prometom, ponaša po tržišnim osnovama. Dojčinović navodi da je nemoguće konkurisati struji i prirodnom gasu, koji zbog svoje socijalne uloge i subvencionisane cene, imaju puno manju cenu nego što bi to tržišno bilo održivo.
