Uskoro i nove istražne bušotine u Slavoniji

Krajem ove godine, a najkasnije tokom naredne, u Slavoniji bi mogle da niknu nove istraživačke bušotine za naftu i gas, a ako u njima budu pronađeni ugljovodonici, moguće je da oko 2020. krene eksploatacija u trajanju od 25 godina. Istovremeno, krajem ove godine očekuju se i novi tenderi za druga istraživačka polja u Slavoniji, ali i na Dinaridima, na koje će moći da se jave postojeći, ali i potencijalni novi koncesionari, izveštava Novi list.

Istraživanje nafte i gasa na pet polja uz Savu i Dravu ugovoreno je sa Inom i kanadskom kompanijom Vermillion Energy u junu prošle godine. Kanađani su dobili koncesiju za istraživanje u četiri bloka u Slavoniji a Ina za jedan blok, pri čemu je trajanje istraživačkih aktivnosti predviđeno kroz tri do pet godina, a eksploatacija kroz još 25.

Kako navode u nadležnoj Agenciji za ugljovodonike (AZU), trenutna faza istraživačkih radova uključuje analizu postojećih podataka i “pretres” terena, zapravo merenja, kao i seizmička snimanja. Posle toga sledi izrada istraživačkih bušotina koja se očekuje već u drugoj i trećoj godini istraživačkog razdoblja koje traje pet godina, odnosno krajem ove godine i u sledećoj godini. S obzirom na intenzitet radova, moguće je da se već u trećoj godini istraživanja potvrde pojedina otkrića koja potencijalno mogu da rezultiraju novom proizvodnjom. Ukoliko se dogodi komercijalno otkriće, odnosno dođe do nove proizvodnje, počinje razdoblje eksploatacije koje traje 25 godina.

Koncesionari us, otkad je polovinom prošle godine s njima potpisani ugovori, u obavezi da opštinama na području svojih istraživačkih blokova isplaćuju godišnju naknadu za istraživanje, a kasnije, bude li je, za eksploataciju. Lane je tako, budući da se radilo samo o pola godine, u svih 166 jedinica lokalne samouprave u kojima su istraživački blokovi otišlo 2,69 miliona kuna naknade, a za ovu godinu 4,88 miliona kuna. Četiri slavonska načelnika, koja je Novi list nasumice odabrao i nazvao da ih pita da li su im naknade za ovu godinu stigle odgovorila su da nisu, ali se proverom u Agencii kasnije ispostavilo da su im uplate promakle, iako je u nekim slučajevima bila reč o više desetina hiljada kuna.

Naknada opštinama će morati da bude isplaćena za svih pet godina istraživanja, bez obzira šta ona pokažu – ima li nafte i gasa ili nema. Što je istraživačka površina opštine veća, veći je i prihod od naknade, koja iznosi 400 kuna po kvadratnom kilometru.

“Lane smo, za pola godine, dobili oko 40.000 kuna, što je za našu opštinu, koja broji 2.723 stanovnika, lep novac. Za ovu nam je godinu uplaćeno još više od 70.000, što je itekako dobrodošao novac sa kojim možemo da pokrijemo neku projektnu dokumentaciju, bilo šta što nam je potrebno”, kazao je za Novi list Dalibor Bardač, načelnik Čaglina u Požeško-slavonskoj županiji, opštine za čiji budžet od ukupno dva miliona kuna ovih 111.000, koliko su na ime naknade dobili za prošlu i ovu godinu, nije zanemariva svota.

Po isteku razdoblja istraživanja, odnosno po ulasku u razdoblje eksploatacije, koje može da traje 25 godina, uz mogućnost produženja, investitori će opštinama morati da plaćaju naknadu za površinu utvrđenog eksploatacijskog polja u iznosu od 4.000 kuna po kvadratnom kilometru godišnje. Kako pojašnjavaju u AZU, koncesionari su u projekat ušli na način da snose rizik cele investicije, odnosno sve troškove, a u trenutku proizvodnje, ako do nje dođe, deliće je s državom. Udeo države u dobiti projekta kroz razne naknade i poreze trebalo bi da bude u proseku 60 odsto. Mogući neto prihodi za državni budžet od ovog projekta procenjuju se na 3,4 do 6,8 milijardi kuna godišnje.

U razdoblju eksploatacije, koncesionari su, pored podele ugljovodonika s državom, dužni da plaćaju i naknadu za ono što “izvuku” iz zemlje. Uredbom Vlade iz 2014. godine, ta je naknada za dobijene količine ugljovodonika porasla sa pet na deset odsto, od čega na kraju jedinicama lokalne samouprave ide 30 odsto, županijama 20, a državnom budžetu 50 odsto.

U AZU očekuju da bi krajem ove godine mogli da počnu da planiraju i novo nadmetanje za istraživanje i eksploataciju ugljovodonika na kopnu. Njim bi bio obuhvaćen preostali deo Panonskog bazena i Dinaridi, odnosno deset novih istraživačkih prostora. Među njima će biti i jedno polje u Slavoniji za koje je koncesiju u junu prošle godine dobila nigerijska kompanija Oando, ali je u zadnji čas odustala od potpisivanja ugovora s Vladom. Navodno, nisu hteli da rizikuju sa ulaženjem u “brak” s tada tehničkom Vladom Tihomira Oreškovića.

Prvo nadmetanje za istraživanje i eksploataciju ugljovodonika na kopnu oglašeno je u julu 2014. godine, a obuhvatalo je šest istraživačkih prostora veličine od 2.100 do 2.600 kvadratnih kilometara na području Drave, istočne Slavonije i Save, od kojih je lane pet dato u koncesiju Kanađanima i Ini. Samo u petogodišnjoj fazi istraživanja, predviđaju se investicije od 88 miliona evra. Iako je početkom ove godine bilo političkih predloga da se renta koncesionarima s 10 poveća na 12 odsto, uz objašnjenje kako MOL u Mađarskoj plaća 12, 20 ili 30 odsto, zavisno od izvađene količine po bušotini, odnosno polju, Vlada je takve inicijative odbila. Njeno je objašnjenje bilo da to može da ima velike posledice po Hrvatsku dok god traje arbitražni spor s MOL-om oko Ine. Evropski prosek rente u zemljama EU-a iznosi nešto manje od deset odsto, zaključila je tada Vlada.