SAMOUBISTVA AMERIČKIH VETERANA
Vijetnamski rat izazvao više američkih žrtava pošto je završen nego dok je trajao. Petina povratnika iz ratova u Iraku i Avganistanu imaju trajna oštećenja na mozgu, manje se gine nego ranije ali se vraćaju s još težim traumama nego vijetnamski veterani.
Senka Vijetnamskog rata (1964-1975.) je veoma duga. Prema jednoj studiji, objavljenoj nedavno, u okviru obeležavanja 35-godišnjice završetka ovog rata, samobistvo je posle rata izvršilo oko 60 hiljada američkih vijetnamskih veterana, što je više nego što je ukupno Amerikanaca poginulo tokom tog rata! U ovom ratu je, prema zvaničnim američkim statistikama, život izgubilo 58.193 pripadnika oružanih snaga SAD. Prosečno su imali 21,1 godinu...
Američka vojska u Vijetnamu
O ovim groznim brojkama počelo se nedavno više govoriti u vezi s ratovima u Iraku i Avganistanu i epidemijama samoubistava po povratku kući, kao i naravno, povodom godišnjice Vijetnamskog rata - najveće američke traume posle II svetskog rata. Kod veterana se radi o tzv postraumatskom stresnom sindromu (PTSD). Nezvanično se procenjuje da 20 posto onih koji su služili na bojištima Iraka i Avganistana imaju trajna oštećenja mozga. Zahvaljući boljim oklopima na tenkovima i bornim kolima, pancirnim košuljama i šlemovima, bržoj i kvalitetnijoj lekarskoj pomoć, znatno više njih preživi eksplozije i napade od kojih bi sigurno poginule nekadašnje kolege. Ali, potom odnose sa sobom kući više stresova i psihičkih oštećenja....
Za mnoge od veterana taj rat u kome su bili, nikad se ne završava, on ih drži i dalje i oni se drže njega. Trajno ih je obeležio... Radi se o kombinovanim posledicama teških trauma, depresija, nesanica, noćnih mora, flashback-ova, paničnog straha... A izražavaju se i društveno, kroz alkoholizam, drogu, skitništvo, nezaposlenost, razvode brakova, kriminal... Kako tvrdi organizacija vijetnamskih vetarana, na ulici živi još uvijek 60 – 100 hiljada njih.
„Stalno sanjam džunglu, mrtve drugove, imam osećaj krivice...“, često tako opisuju veterani ono što sada doživljaju i na kraju dodaju neizbežno pitanje: „Zašto sam baš ja preživeo?“ I onda mnogi ne nađu nikakav drugi izlaz iz tih mora nego dobrovoljnu smrt.
Izginuli pripadnici Vijetkonga
Oko samobistava vetarana vlada velika konfuzija, vojska više s tim odbija da ima bilo kakve veze, a ako je uvuku u to, onda bi da zataji ako može... I drugi nastoje da se suicidi prikriju, na primer porodica veterana, jer je to teško priznati susedima, prijateljima, rođacima... A koliko je tek onih veterana, koji nikad ne uđu u statistike kao samoubice - a faktički se ubijaju pod uticajem alkohola ili droga, u saobraćajnim udesima u autima ili na motorima...
Rat je mnogo težak i neljudski. Od njega je, možda, samo nešto gore – ono posle, pošto se rat preživi...
U junu samobistvo je izvršilo 32 američkih vojnika (21 aktivni, ostali u rezervi ili u Narodnoj gardi). To je najviše samoubistvasava tokom jednog meseca od Vijetnamskog rata. U prvom polugođu ove godine ubilo se ukupno 145 vojnika, lane za celu godinu 245. Psiholozi daju standardna objašnjenja da su stresovi i traume sve veći...
