OTKRIVENA 'NESTALA' PIRAMIDA

Egipatski arheolozi su pre nekoliko dana otkrili 4000 godina staru "nestalu piramidu", za koju se verovalo da ju je pronašao jedan arheolog pre skoro dvesta godina i koju posle toga niko više nije video. Zahi Havas, visoki egipatski zvaničnik zadužen za antikvitete, rekao je da se smatra da je piramidu podigao kralj Menkauhor, skoro savim nepoznat faraon čija je vladavina trajala samo osam godina.

Apis, figura svetog bika

Karl Ričard Lepsius, nemački arheolog, je 1842. godine među svojim otkrićima u Sakari pomenuo i tu piramidu. Označio ju je brojem 29 i nazvao "Bezglava piramida" pošto je bila sačuvana samo njena osnova. Međutim, pustinjski pesak je prekrio to otkriće i od tada nijedan arheolog nije uspevao da ponovo otkrije Menkauhorovu grobnicu. "Rešili smo misteriju nestale piramide", rekao je Havas tokom obilaska Sakare, nekropole i pogrebnog mesta vladara drevnog Memfisa, prestonice starog egipatskog kraljevstva. Sakara se nalazi na dvadesetak kilometara južno od Kaira.

Havasov tim je objavio i otkriće dela ceremonijalnog puta po kojem su visoki sveštenici, lica zaklonjenog maskama, nosili mimuficirane svete bikove obožavane u drevnoj egipatskoj prestonici Memfisu.

Osnova piramide – ili superstruktura kako je arheolozi zovu – otkrivena je nakon uklanjanja 7 metara visokih naslaga peska tokom proteklih godinu dana. Havas kaže da stil piramide ukazuje na to da potiče iz Pete dinastije, perioda koji je započeo 2465. godine pre nove ere a završio se 2325. Znači, piramida potiče iz vremena oko dva veka posle izgradnje velike piramide u Gizi, koju arheolozi datiraju oko 2500. godine pre nove ere. Još jedan dokaz perioda u kojem je "nestala piramida" izgrađena, po Havasovim rečima, jeste granitni poklopac sarkofaga pronađen u unutrašnjosti, koji se koristio u toj eri.

Pravougaona osnova, na dnu pet metara duboke jame, daje malo naznaka o tome kako je piramida zapravo građena. Gomile ogromnih kamenih blokova, od kojih su mnogi i dalje delimično prekriveni peskom, označavaju zidove i ulaz u piramidu, dok je zagrobna prostorija otkrivena u unutrašnjosti. Arheolozi nisu pronašli kartuš – ime faraona ispisano hijeroglifima – vlasnika piramide. No, Havas navodi da je ubeđen da je pripadala Menkauhoru, na osnovu procenjenog perioda u kojem je piramida građena.

Na lokaciji će radovi biti nastavljeni. Očekuje se da će biti otkrivene i "sporedne" piramide oko glavne Menkauhorove, kao i napisi koji će potvrditi Havasovo mišljenje.

Sakara

Delovi ceremonijalnog puta, takođe otkriveni prošle nedelje, datiraju iz perioda Ptolomeja, koji je trajao oko trista godina sve do 30. godine pre nove ere. Put ide duž Menkauhorove piramide, od prostorije za mumifikaciju ka separijumu u Sakari, mreži podzemnih grobova u koje su polagani sveti bikovi. Separijum je 1850. godine otkrio francuski arheolog Ogist Marijet. Visoki sveštenik bi nosio mumificirane ostatke bika duž procesionog puta do prostorija u kojima bi oni bivali položeni u sarkofag. Jedino ljudsko biće kojem je, navodno, bilo dozvoljeno da korača po tom putu bio je upravo visoki sveštenik.

Drevni Egipaćni su bika Apisa smatrali inkarnacijom gradskog božanstva Memfisa i povezivali ga s plodnošću i kultom Sunca. Izabrani bik je morao da bude crn kao crna noć uz samo jedan istaknuti beli beleg između rogova. Izabran od sveštenika i slavljen do smrti, bik bi nakon toga bio mumificiran i sahranjivan u podzemnim galerijama separijuma.

Otkriće ovog puta "umnogome uvećava naša znanja o Starom kraljevstvu i njegovim ritualima", istakao je Havas.

Velika arheološka lokacija u Sakari je najpoznatija po stepenastoj piramidi kralja Đosera. To je najstarija od preko sto piramida u Egiptu i izgrađena je u 27. veku pre nove ere. Iako arheolozi "prekopavaju" Egipat već više od 200 godina, Havas smatra da je otkrivena samo trećina arheološkog blaga ispod peska u Sakari. "Nikada ne možete znati šta sve pesak u Egiptu krije. Stalno verujem da ima još piramida koje treba da otkrijemo."

Pripredio: Milan Đukić