Ruska državna televizija brani invaziju na Čehoslovačku 1968.
To je, kako se ukazuje u Pragu, u suprotnosti sa stavom Jelcina koji je ovu vojnu intrevenciju ocenio kao “nedopustivu”, pa i Putina koji je priznao “moralnu odgovornost”
(foto, sovjetski tenkovi u centru praga 1968. godine)
Ruska državna televizija Rosija 1 emitovala je ovih dana dokumentarni film o manje poznatim detaljima istorije Varšavskog pakta bivšeg Sovjetskog Saveza i njegovih satelita. Ovaj pakt je, prema filmu, kako izveštava javna češka agencija ČTK, prikazan kao odbrambeno savezništvo koje štiti sovjetske saveznike od “agresivne Severno-atlantske alijanse”. U tom duhu, ova televizija brani i sovjetsku invaziju na Čehoslovačku u avgustu 1968. koja je predstavljala “zaista važan ispit ujedinjenih oružanih snaga Varšavskog ugovora”.
“Pucali su u nas iz mitraljeza”, tvrdi u delu dokumentarca snimljenom pred zgradom Narodnog muzeja u centru Praga, bivši komunistički poslanik ruske Državne dume Jurij Sinjelščikov koji je u invaziji učestovao kao zastavnik u bataljonu veze. Njegove uspomene na “paljbu iz ručnih mitraljeza i automata po sovjetskim vojnicima u oklopnim transporterima s otvorenim poklopcima” i na “zapaljene tenkove” praćene su snimcima iz propagandističkog sovjetskog filma iz 1969, “Čehoslovačka: godina ispita” u kome na ulicama Praga ginu potomci oslobodilaca iz maja 1945.
Češki mladići sa zastavama pored zapaljenog sovjetskog tenka u Pragu 1968.(http://mk.wikipedia.org/wiki/%D0%9F%D1%80%D0%B0%D1%88%D0%BA%D0%B0_%D0%BF%D1%80%D0%BE%D0%BB%D0%B5%D1%82)
“Odgovornost” za “događaje iz 1968” u filmu se pripisuje praškoj opoziciji i “njenoj udarnoj pesnici” Klubu 231, prema Sinjelščikovu, okupljalištu osuđenih SS-ovaca, fašista i koloboranata koji “nisu bili nikakvi opozicionari već strani plaćenici”
“NATO se spremao da upadne u Čehoslovačku. Bile su već pripremljene jedinice za to”, tvrdi u filmu poslednji načelnik Štaba snaga Varšavskog pakta Vladimir Lobov (1989-1990) koji je u invaziji na Čehoslovačku učestovao kao kapetan i bio na čelu tenkovske jedinice koja je zauzela praške mostove, Ministarstvo unutrašnjih poslova, Generalštab i druge ključne objekte i institucije.
Vladimir Bruz, predstavljen kao istraživač istorije Varšavskog pakta, tumači invaziju kao “izraz socijalističkog internacionalizma” koji je ustanovio “obavezu ukazivanja pomoći i podrške prijatelju u slučaju ugroženosti socijalističkih tekovina”. A prema ovom filmu, “nesporna je činjenica da se u u Pragu pripremao oružani prevrat”.
Demonstrant na sovjetskom tenku u Pragu avgusta 1968.
Slična su i tvrđenja koja se preuzimaju iz filmova “Čehoslovačka: godina ispita” i “Otpor neprijateljima socijalizma” - granice Čehoslovačke s Nemačkom su bile samo formalne, u Čehoslovačkoj je bilo 368 hiljada zapadnih Nemaca a u Pragu i drugim gradovima su nađena tajna skladišta oružja “uz pomoć kojih su neprijatelji čehoslovačkog naroda hteli da da stvore situaciju nekažnjenog terora i dovedu do oružanih sukoba i krvoprolića”.
“Prema izjavama svedoka, sve akcije protiv vojske koja je nastupala odigravale su se samo u centru Praga. Na periferiji Praga i u unutrašnjosti stanovništvo je izražavalo podršku akcijama Varšavskog ugovora”, navodi se u filmu. A Lobov se seća češkog piva i bratimljenja, potom, s Česima što nikad, kaže, neće zaboraviti...
Prag 1968.
“Situacija u Pragu 1968. ugrožavala je celi blok socijalističkih zemalja pa su zato i delovale zajednički, izuzimajući Albaniju”, zaključuje se u filmu u kome se prećutkuje odbijanje Rumunije da učestvuje u invaziji.
“Rusija se redovno ograđuje prema ´iskrivljavanju istorije´ pri čemu ima u vidu prvenstveno vlastitu interpretaciju istorije, pre svega kada se radi o sovjetskim zaslugama za pobedu nad nacističkom Nemačkom”, primećuje češka agencija ČTK ovim povodom.
Nekadašnji ruski predsednik Boris Jelcin, podseća ČTK, je prilikom posete Pragu 1993. osudio avgustovsku invaziju na Čehoslovačku kao “nedopustivu”. Dodao je da demokratska Rusija u toj stvari ne snosi nikakvu odgovornost jer je za to krivo rukovodstvo nekadašnjeg SSSR-a.
Vladimir Putin, koji je nasledio Jelcina na mestu šefa ruske države, 2006. u Pragu je priznao moralnu odgovornost Rusije za upad vojske Varšavskog pakta u Čehoslovačku.
“Ne snosimo nikakvu pravnu odgovornosrt, ali je moralna odgovornost svakako tu prisutna”, rekao je on na konferenciji za štampu.
Nasuprot tome, poslednji lider Sovjetskog Saveza Mihail Gorbačov nije prilikom posete Pragu 1987. ni pomenuo avgust 1968. iako su to tada mnogi očekivali. Kasnije je rekao da mu je krivo zbog toga ali političke okolnosti tada još to nisu dozvoljavale.
