Kopanje ruda potrebnih za zelenu energiju moglo bi naneti štetu biodiverzitetu
Studija objavljena u časopisu Nature Communications upozorava da se obnovljivi izvori energije ne smeju proizvoditi nauštrb biodiverziteta, prašuma i egzistencije starosedelaca.
„Prestanite da nas ubijate“, poruka je ispisana na ruci jednog od učesnika protesta tokom demonstracija ove godine protiv zakona kojim bi se otvorila zemljišta za rudarstvo u Brazilu. Fotografija: Sergio Lima / AFP / Getti
Istraživači su otkrili da bi rudarstvo neophodno za proizvodnju segmenata za proizvodnju obnovljivih izvora energije moglo pogoršati pretnje biodiverzitetu. Za proizvodnju energije iz obnovljivih izvora potrebno je iskopavanje metala i drugih materijala. Istraživači su mapirali područja oko više od 60.000 rudarskih svojina, kako bi procenili da li se preklapaju sa mestima za očuvanje biodiverziteta, piše Gardijan.
Naučnici su otkrili da rudarstvo potencijalno utiče na 50 miliona kvadratnih kilometara površine planete Zemlje i da 82% rudarskih područja proizvodi materijale koji se koriste u proizvodnji obnovljivih izvora energije.
Osim toga, otkrili su da se 8% ovih rudarskih područja preklapa sa regionima označenim kao zaštićena područja, 7% sa ključnim područjima biodiverziteta i 16% sa preostalom divljinom.
Rudarska područja koja proizvode ove materijale i preklapaju se sa zaštićenim područjima i preostalom divljinom takođe sadrže veću gustinu rudnika u poređenju sa preklapajućim rudarskim oblastima kojima su cilj drugi materijali. Dr Laura Sonter, vodeći autor studije objavljene u časopisu Nature Communications, rekla je da je prelazak sa fosilnih goriva na obnovljive izvore energije presudan za ublažavanje oštećenja klime, ali da bi proizvodnja potrebne infrastrukture značila iskopavanje mnogo većih količina metala i drugih materijala.
„Već znamo da rudarstvo uzrokuje široko rasprostranjen gubitak staništa mnogih vrsta, ali naša studija je prva koja je ilustrovala područja koja mogu postati sve ugroženija pod “zelenom” budućnošću. Konkretno, mapirali smo oblasti koje sadrže materijale potrebne za proizvodnju obnovljive energije i prikazali smo da se mnoga od ovih mesta nalaze u ili u blizini trenutno zaštićenih područja ili mesta koja su prepoznata kao budući prioriteti očuvanja”, rekla je Laura Sonter.
Međutim, naglasila je da su „dobre vesti“ da „mnogi potrebni materijali postoje i van područja značajnih za očuvanje“.
„Da bismo umanjili potencijalnu trgovinsku razmenu između proizvodnje obnovljive energije i očuvanja biodiverziteta moramo da identifikujemo mesta i vrste koje su najugroženije i da osiguramo da novi rudnici ne dovedu nehotice do njihovog izumiranja“, rekla je Sonter.
U izveštaju piše da je strateško planiranje neophodno kako bi se osiguralo da rudarske pretnje biodiverzitetu izazvane proizvodnjom obnovljive energije ne "nadmašuju pretnje izbegnute ublažavanjem klimatskih promena i bilo kakvim naporima da se uspori vađenje i upotreba fosilnih goriva".
Dr Mišel Kalamanden (Michelle Kalamandeen), istraživač sa odseka za biljne nauke na Univerzitetu u Kembridžu je rekla da je „ovo važna studija, jer često ne uzimamo u obzir da će iskopavanje metala biti potrebno za proizvodnju obnovljive energije, kao i njegove potencijalne uticaje na biodiverzitet i druge funkcije ekosistema, kao što su stvaranje čistog vazduha i vode”.
Uzimajući u obzir to da rudarstvo uzrokuje godišnji gubitkak veći od dva miliona tona ugljenika, koji šume mogu da prerade, važno je da mesta koja mogu da apsorbuju trenutne emisije fosilnih goriva, kao što su zaštićena područja i šume, ostanu netaknuta i izolovana od ovih negativnih uticaja.
„Zatim se moramo usredsrediti na strateško upravljanje rudarskim poljima u svrhu proizvodnje obnovljive energije, uključujući gde i kako se vrši iskopavanje, kao i kada i kako se rudarsko nalazište zatvara nakon iskopavanja. Na primer, punjenje rudarskog polja površinskim slojem tla i ponovna sadnja, potencijalno bi mogli poboljšati kapacitet šume za apsorpciju više od dvostruko veće količine godišnjih emisijija, u poređenju sa prepuštanjem lokacije prirodnom obnavljanju.“
Dr Hana Pek (Hannah Peck), zamenica direktora nevladine organizacije Cool Earth (Hladna Zemlja), rekla je da „iako u potpunosti podržavamo pomak od proizvodnje fosilnih goriva kao suštinskog dela borbe protiv klimatskih promena, alternativna energija se ne sme proizvoditi nauštrb biodiverziteta, prašuma i egzistencije autohtonih/domaćih naroda (starosedelaca). Bogatstvo vrsta će biti izgubljeno, a neopoziva šteta će biti naneta lokalnoj kulturi, zdravlju i tradiciji. Autohtoni narodi mogu najviše izgubiti od strane rudarskih kompanija koje pristupaju prašumi, sa potencijalno katastrofalnim efektima. Jednom kada se putevi otvore, buduće industrije mogu slediti njihov primer, uključujući drvoseče, koje će tim novootvorenim putevima dobiti dublji pristup šumi.“
Samo 17% globalne potrošnje energije trenutno dolazi iz obnovljivih izvora. Zemlje EU dogovorile su se da je cilj ostvariti najmanje 27% finalne potrošnje energije do 2030. godine.
